نحوه استفاده از سونا و جکوزی - اداره تربیت بدنی
نحوه استفاده از سونا و جکوزی
تعریف سونا : سونا در هر شکل و نوع آن عملاً انواع استفاده و بهره برداری از هوای گرم است.
انواع سونا
1. سونا خشک
2. سونا بخار
3. حوضچه آب داغ و جکوزی
تأثیر استفاده از سونا
جسمانی: هم زمان با گرم شدن تدریجی بدن، گرمای محیط را خون از سطح بدن به خود گرفته و به قسمتهای درونی منتقل میکند. این جریان پیوسته تا جایی ادامه مییابد که گرمای بدن به اوج میرسد و به محض آن که عمل تعریق شروع شود، درجه حرارت بدن پایین می آیدو موجب دفع سموم مختلف بدن میشود.سونا سبب تحریک و تهیج سلسله اعصاب و غده ها شده و در اثر انقباض و انبساطی که بوجود میآید، خود نوعی ورزش عمومی برای اندامهای داخلی بدن میباشد.
روانی: در ایجاد حالاتی از نشاط و انبساط خاطر، خوشنودی، بهبود افسردگی و پژمردگی مؤثر است و هم چنین در افزایش فعالیت سلولهای ذهنی مؤثر است.
مدت استفاده از سونا
توصیه میشود از کل زمان استفاده از استخر 75% اول به شنا کردن اختصاص یابد و 25% وقت مابقی به استفاده از سونا اختصاص داده شود. مدت زمان استفاده از سونا برای افراد تازه کار 5 تا 6 دقیقه در جلسات بعدی تا 15 دقیقه و برای افراد سالمند بیش از 5 دقیقه توصیه نمیشود.
مراحل استفاده
1. شستشوی بدن با آب گرم و صابون پیش از ورود به سونا به دلیل این که عمل تعریق بهتر صورت گیرد و بوی چرک و آلودگیهای سطح بدن بر اثر گرما متصاعد نشود.
2. استفاده از حوله مستطیل شکل و بلند به طوری که فرد روی حوله بنشیند تا حوله قطرات عرق را به خود جذب کرده در غیر این صورت موجب انتشار بوی بد در فضای اتاق خواهد شد.
3. نوشیدن یک لیوان آب قبل از ورود به سونا به جهت پیشگیری از بروز هرگونه عارضه و بهره مندی کامل از خواص سونا.
4. گرمای محیط سونا و یا مدت زمان استفاده از سونا باید به گونه ای باشد که موجب عرق کردن بیش از حد نگردد؛ چرا که تجمع بیش از حد مواد زائد روی پوست، باعث صدمه به آن و بوی بد و ناخوشایند میشود.
5. عرق نکردن نیز موجب تراکم سموم مختلف در بدن شده و بی تردید سلامت فرد در معرض خطر قرار میگیرد.
6. برای هماهنگ کردن تدریجی بدن با حرارت سونا بهتر است به محض ورود چند دقیقه در سکوی پایین و بعد سکوی دوم و در پایان از سکوی آخر استفاده نمود.
مرحله پایانی استفاده از سونا:
1. بعد از سونا باید زیر دوش آب ولرم رفت تا عرق پاک شود.
2. برای خنک کردن بدن از دوش آب سرد استفاده شده و یا از حوضچه آب سرد استفاده میگردد. توجه شود، از حوضچه آب سرد بیش از 2 یا 3 بار به شکل غوطه ور شدن استفاده نگردد. زیرا حرارت بدن به سرعت پایین آمده و عوارض نامطلوبی مانند انقباض عضلانی، سرما خوردگی و لخته شدن ذرات چربی در رگهای بدن میگردد.
3. مرحله بعد از سرد کردن؛ زمان استراحت به مدت 10 تا 15 دقیقه روی سکو یا صندلی به طوری که پاها کمی بالاتر از سطح بدن قرار گیرد. در سکوت و آرامش کامل.
نکات قابل ملاحظه
1. مبتلایان به بیمار صرع و دیابت مجاز به استفاده از سونا نمی باشند.
2. افرادی که بیماری ریوی، تنگی نفس و قلب ضعیف دارند باید زیر نظر پزشک متخصص با رعایت توصیه های او از سونا استفاده کنند.
3. در هنگام استفاده از سونا در صورتی که عوارضی نظیر سردرد، سر گیجه، رخوت بیش از حد، تپش قلب غیر عادی رخ دهد باید بلافاصله سونا را ترک نمود.
4. در هنگام غوطه ور شدن در حوضچه آب سرد باید سر و تمام بدن در زیر آب قرار گیرد در غیر این صورت اختلاف دما بین سر و تنه اختلالاتی را بوجود میآورد.
5. خوردن تغذیه و نوشابه گازدار پیش از سونا و در میان دفعات کار اشتباه است.
6. قبل و بعد از سونا نباید سیگار کشید.
7. ورزش و نرمش در هنگام سونا به هرشکل که باشد، اشتباه میباشد.
8. بلافاصله بعد از صرف غذا و با معده پر نباید از سونا استفاده نمود.
ویژگی سونای خشک
علاوه بر آن افرادی که ورزش نمی کنند و دارای اضافه وزن هستند بیشتر در معرض ابتلا به بیماری های قلبی قرار دارند و استفاده از سونا خشک در این افراد می تواند به بهبود روند جریان خون آن ها کمک کند. سونا خشک با تاثیر مثبت خود بر روی کارکرد قلب باعث می شود که عبور خون در رگ ها به سهولت انجام شود و از بیماری های چربی خون و حتی فشار خون جلوگیری شود. همچنین موثر در درمان افسردگی، در برخی افراد که انسداد رگهای قلبی تا حدودی با ورزش و رژیم غذایی درست حل می شود بهترین راه حل استفاده از کابین سونا خشک است.
ویژگی سونای بخار
سونا بخار علاوه بر دارا بودن فایده های سونای خشک موجب پاک شدن ششها، سینوسها و مجاری تنفسی و تلطیف پوست بدن میشود. مدت هر بار توقف در سونای بخار بسته به ظرفیت و استعداد اشخاص از 10 تا 15 دقیقه می باشد. وجود شیر آب سرد در اتاق سونای بخار این امکان را میدهد که فرد هر چند دقیقه یک بار دست و صورت خود را با آب سرد خنک کند تا به تواند مدت معلوم را در بخار سوزان سونا بنشیند.
جکوزی
ماساژ در زیر آب از روشهای درمانی بسیار مؤثر در رفع درد عضلات، مفاصل و استخوانها میباشد. استفاده کنندگان از جکوزی در داخل حوضچه قرار میگیرند و اعضاء بدن خود را به تناوب در مسیر فوارههای زیر آب قرار میدهند. بعد از خروج از جکوزی باید مدتی استراحت نمود تا بدن به حالت اولیه برگشت نماید.